Short gaan, terminologie die je vast wel eens tegen bent gekomen. Over het algemeen zou je denken dat mensen een aandeel kopen om het in de toekomst met winst te verkopen. Een aandeel kan echter ook dalen. In dat geval zou je enkel verlies kunnen leiden, toch?
Toch niet. Daar komt short gaan (of short selling) bij kijken. In dit artikel lees je meer hierover.
Inhoudsopgave
Wat is short gaan?
Short gaan is het anticiperen op een prijsdaling van een bepaald effect. Dit kunnen aandelen of obligaties zijn, maar bijvoorbeeld ook bitcoin, forex of andere effecten.
Je doet dit door een aandeel te lenen tegen de huidige prijs. Het geleende aandeel is niet van jou, maar je kan het wel gebruiken door het te lenen. Als je het leent, kan je het direct in de markt verkopen.
In de toekomst moet je dit aandeel uiteraard wel teruggeven. Hiervoor koop je op een later moment het aandeel terug om het weer terug te geven aan de oorspronkelijke eigenaar.
Als het aandeel in de tussentijd is gedaald in waarde, heb je een succesvolle short positie gesloten. Je hebt namelijk hoog verkocht en laag ingekocht.
Voorbeeld van hoe het precies werkt
Stel, Apple komt met een nieuwe iPhone maar die valt tegen.
Je denkt daarom dat de prijs van een aandeel in Apple zal gaan dalen.
Op het moment dat je het besluit neemt om short te gaan is het aandeel 100 euro waard (puur voor het voorbeeld, mooi om mee te rekenen). Je leent dit aandeel dus van iemand (een bank bijvoorbeeld), en verkoopt het op de markt.
Nu heb je 100 euro maar geen aandeel. Een aandeel heb je wel nodig, want je had een aandeel geleend en die moet je teruggeven.
Op het moment dat je het geleende aandeel in Apple terug moet geven, is de koers gezakt naar 75 euro. Je kan het dus kopen voor 75 euro, en houdt 25 euro (100 – 75) over. Ook betaal je wat aan kosten voor het lenen, bijvoorbeeld 1 euro in dit geval. Dan heb je uiteindelijk nog 24 euro winst.
Zo werkt short gaan.
Hoe kan je short gaan?
Per broker zal het verschillen of het mogelijk is om short te gaan. Sommige staan het toe, anderen niet. Bij de meeste is het overigens wel gewoon mogelijk.
Gelukkig hoef je niet zelf alle stappen te doen die je in het voorbeeld kan lezen. Bij een broker kan je gewoon op ‘short gaan’ of ‘verkopen’ (als je iets niet bezit) klikken, om hier gebruik van te maken. Op de achtergrond worden de instrumenten geleend, het geleende bedrag bepaalt en al het andere.
Je hoeft zelf alleen een instapmoment te kiezen wanneer je short wilt gaan en waarop. Vervolgens regelt je broker de rest voor je.
Zie onderstaand voorbeeld. Linksboven klik je op ‘Verkopen’, en dan verschijnt rechts een venster waar je de gegevens kan invoeren.
Kosten die erbij komen kijken
De kosten zullen per koper verschillen, maar je moet rekening houden met de kosten die als volgt bepaalt worden.
De eerste is aan de hand van de spreads (dat is het verschil tussen de aankoop- en verkoopprijs). Vaak zijn daar al de kosten in verwerkt. In ieder geval voor brokers die vooral actieve beleggers trekken.
Andere kosten die je kan maken, zijn de kosten voor het lenen van een aandeel. Omdat er een kans bestaat dat je het geleende aandeel helemaal niet meer terug kan geven, wil de partij die het uitleent daar een vergoeding voor zien. Dit is in de vorm van een rente. De hoogte verschilt ook per partij. Soms zit het dus al verwerkt in de spread.
Voordelen van short gaan
Short gaan heeft diverse voordelen.
Allereerst, en waarschijnlijk het grootste voordeel, is dat je kan profiteren van alle bewegingen van de koers. Of het nou omhoog of omlaag gaat, je kan rendement halen. Hierdoor heb je natuurlijk ontzettend veel flexibiliteit.
Ten tweede, short gaan kan ook handig zijn voor mensen die risico willen afdekken. Dit noemen we hedging. Als je enkel long posities hebt (posities waarvan je verwacht dat de prijs stijgt), en de markt daalt, dan verlies je geld. Door ook short posities aan te nemen, kan je een deel van dit risico hedgen.
Daarnaast is het vaak zo dat een dalende koers vaak zichzelf versterkt. Daardoor kan je makkelijk in- en uitstappen op een dalende koers en dus profiteren. Een stijgende koers gaat vaak traag. Hoewel de Dotcom bubbel en Bitcoin bijvoorbeeld hard stegen, daalden ze nog harder (en vooral sneller).
Nadelen van short gaan
Short gaan heeft natuurlijk niet enkel voordelen. Er zijn ook zeker voldoende nadelen die het met zich mee brengt. Het is goed om daar op de hoogte van te zijn.
Belangrijk om in te zien is dat je risico een stuk hoger is. Dit is omdat je verlies in principe onbeperkt is. Als je een aandeel koopt dan kan je je inleg maximaal verliezen (namelijk als de koers naar 0 gaat). Bij short gaan verlies je als de koers stijgt, maar er is geen plafond voor een stijgende koers. Daardoor is er ook geen plafond voor je verliezen. Gelukkig kan je hier wel ook een stop loss voor instellen.
Verder moet je rente betalen over de effecten die je gebruikt om short te gaan. Hier heb je niet mee te maken als je gewoon aandelen koopt. Daarnaast kan je ook geen dividend ontvangen over het aandeel waar je short op gaat.
Als laatste is er ook een fenomeen genaamd ‘Short squeeze’. Hierbij verkopen de houders van short posities hun posities. Bijvoorbeeld door te hoge verliezen, goed nieuws omtrent een aandeel of regelgeving. Als veel short sellers dit tegelijkertijd doen, stijgen de koersen extra hard.
Beperkingen op short gaan
Er zijn tijden geweest waarop autoriteiten (de financiële toezichthouders in dit geval) beperkingen hebben opgelegd voor het aannemen van short posities.
Tijdens de kredietcrisis waren er bijvoorbeeld beperkingen voor diverse ondernemingen (in de bankensector, denk aan AEGON, ING, SNS).
Niet enkel in Nederland gebeurde dit. Amerika, Engeland, Duitsland en Frankrijk gingen hier al eerder in voor.
Hoewel tijden van economische crisis natuurlijk perfect lijken om short te gaan, is dat dus niet altijd mogelijk.
Ook is er altijd veel kritiek op short sellers. Zo zien bedrijven waarvan de koers flink daalt de short sellers vaak als een van de redenen waarom dat gebeurt. In diverse landen zijn er ook speciale regels omtrent short gaan.
Zo moet je in het Verenigd Koninkrijk short posities bekend maken als er een claimemissie op het aandeel is. In Nederland worden de grote netto short posities (groter dan 0,5%) bekend gemaakt door de AFM.